Alle plaatsingsprocedures voor overheidsopdrachten in België uitgelegd
Voor wie biedt dit waarde? Bidmanagers en bedrijven die in België op overheidsopdrachten willen inschrijven. In dit stuk krijg je een helder overzicht van alle procedures, opgesplitst in éénstaps en tweestaps, met de belangrijkste voor- en nadelen per type.
Éénstapsprocedures: iedereen mag meteen offreren
Bij éénstapsprocedures dienen alle inschrijvers in één keer een volledige offerte in. Er is geen aparte selectiefase vooraf.
Openbare procedure
Iedereen mag intekenen. Vaak gebruikt voor opdrachten met een brede markt.
- Voordeel: maximale openheid; lage drempel om deel te nemen.
- Nadeel: vaak veel concurrentie; lagere slaagkans bij grote instroom.
VOPMVB (vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking)
Na publicatie mag iedereen een offerte indienen; de aanbestedende overheid kan nadien onderhandelen.
- Voordeel: soepeler dan de openbare procedure; ruimte voor dialoog.
- Nadeel: doorgaans beperkt tot bepaalde drempels of situaties; goed de voorwaarden checken.
OPZB (onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking)
Uitzonderingsregime voor wettelijk bepaalde gevallen (bv. dwingende spoed, exclusieve rechten, mislukte eerdere procedure, bijkomende leveringen/diensten/werken). Waar mogelijk worden minstens drie ondernemingen geraadpleegd.
- Voordeel: snel en flexibel wanneer de wet het toelaat.
- Nadeel: beperkte toegang en lagere transparantie; vaak enkel haalbaar als je al in beeld bent.
Tweestapsprocedures: eerst selectie, dan offertes
Hier verloopt het in twee fasen: eerst kandidaatstelling en selectie; daarna mogen enkel de geselecteerden een (definitieve) offerte indienen.
Niet-openbare procedure (restricted)
Na de selectiefase mogen enkel de gekozen kandidaten offreren.
- Voordeel: vooraf afgebakende concurrentie; hogere slaagkans na selectie.
- Nadeel: extra inspanning om door de selectiedrempel te raken.
Mededingingsprocedure met onderhandeling (MPMO)
Na selectie volgen één of meerdere onderhandelingsrondes. Geschikt wanneer de behoefte niet volledig “kant-en-klaar” is.
- Voordeel: je kunt je oplossing afstemmen op de reële noden.
- Nadeel: tijdsintensief; vraagt capaciteit voor meerdere iteraties.
Concurrentiegerichte dialoog
Na selectie gaat de overheid in dialoog met kandidaten om de oplossing mee te definiëren; daarna volgen finale offertes. Ideaal bij complexe projecten (bv. grote IT of infrastructuur).
- Voordeel: grondige inhoudelijke afstemming vóór de eindofferte.
- Nadeel: zwaar traject qua tijd en expertise.
Innovatiepartnerschap
Voor de ontwikkeling én aankoop van een nog niet-bestaande oplossing.
- Voordeel: unieke kans voor echte innovatie met gegarandeerde afname.
- Nadeel: beperkt toepassingsgebied; niet voor elk bedrijf relevant.
Varianten en instrumenten
- Versnelde termijnen: bij dringende redenen kunnen termijnen worden ingekort binnen dezelfde procedure (geen aparte procedurevorm).
- Instrumenten: raamovereenkomst, dynamisch aankoopsysteem (DAS) en elektronische veiling. Dit zijn technieken die je bínnen een procedure inzet.
Voor- en nadelen in één oogopslag
Wil je een visuele tabel? Plak dan de “Embed”-code onderaan in een Webflow Embed-blok.
- 1-staps (openbaar, VOPMVB, OPZB): transparant en vaak sneller; minder ruimte om gaandeweg bij te sturen; potentieel veel concurrentie.
- 2-staps (niet-openbaar, MPMO, dialoog, innovatiepartnerschap): selectie vooraf (meer kans op succes na shortlist), ruimte voor dialoog; langere doorlooptijd en hogere offertelast.
Conclusie voor bidmanagers
Kies je strategie in functie van de complexiteit en maturiteit van de behoefte. Eenvoudige en courante opdrachten lopen vaak via openbaar of VOPMVB. Voor complexe of innovatieve projecten kom je sneller uit bij MPMO, concurrentiegerichte dialoog of innovatiepartnerschap.
Tip: begin altijd met de vraag: “Hoe complex is de behoefte?” Hoe hoger de complexiteit, hoe waardevoller procedures met dialoog/onderhandeling worden.
Wil je efficiënter kansen spotten en opvolgen? Ontdek hoe TenderWolf bidmanagers helpt met realtime tenderalerts, AI-analyses en pipeline-opvolging.