Waarom u als ondernemer op de hoogte moet zijn van overheidsopdrachten

Overheidsopdrachten zijn contracten die worden afgesloten tussen een overheidsinstantie en een onderneming voor het uitvoeren van werken, het leveren van producten of het verlenen van diensten. In België zijn er verschillende overheden die overheidsopdrachten plaatsen, zoals de federale overheid, de Vlaamse overheid en de lokale overheden. Overheidsopdrachten moeten de regelgeving naleven die gebaseerd is op Europese richtlijnen. Deze regelgeving bepaalt onder meer hoe de opdrachten bekendgemaakt, gegund en uitgevoerd moeten worden.

Overheidsopdrachten vormen een belangrijke bron van inkomsten voor veel bedrijven, van kleine KMO's tot multinationals. In dit artikel geven we u vijf redenen waarom het voor u als ondernemer interessant is om op de hoogte te zijn van de recente overheidsopdrachten in uw domein, en waarom het voor u de moeite waard kan zijn om mee te dingen naar een overheidsopdracht. We illustreren dit met voorbeelden uit verschillende sectoren, zoals de bouw, de architectuur, de ICT en andere.

1. Overheidsopdrachten zijn een grote en stabiele markt

De overheid is een grote klant die jaarlijks miljarden euro's besteedt aan allerlei projecten en aankopen. Volgens de Europese Commissie vertegenwoordigen overheidsopdrachten ongeveer 14% van het bruto binnenlands product (bbp) van de Europese Unie. In België gaat het om ongeveer 50 miljard euro per jaar. Dat betekent dat er voor elke sector en elke specialisatie wel een overheidsopdracht te vinden is die aansluit bij uw aanbod.

Bovendien zijn overheidsopdrachten een relatief stabiele markt, die minder gevoelig is voor economische schommelingen dan de private sector. De overheid heeft immers een langetermijnvisie en een maatschappelijke verantwoordelijkheid om te investeren in infrastructuur, onderwijs, gezondheid, veiligheid, milieu en andere domeinen die essentieel zijn voor het welzijn van de burgers. Ook in tijden van crisis blijft de overheid dus een betrouwbare klant.

Een voorbeeld van een sector die profiteert van overheidsopdrachten is de bouwsector. De overheid is een belangrijke opdrachtgever voor bouwbedrijven, die betrokken zijn bij projecten zoals wegen, bruggen, scholen, ziekenhuizen, sportcentra, sociale woningen en andere openbare gebouwen. Volgens de Confederatie Bouw vertegenwoordigen overheidsopdrachten ongeveer 30% van de totale omzet van de bouwsector in België.

2. Overheidsopdrachten bieden kansen voor innovatie en duurzaamheid

De overheid is niet alleen een grote klant, maar ook een veeleisende klant. De overheid stelt hoge eisen aan de kwaliteit, de veiligheid, de efficiëntie en de duurzaamheid van de producten en diensten die ze aankoopt. De overheid wil immers waar voor haar geld krijgen, maar ook bijdragen aan de maatschappelijke doelstellingen zoals de energietransitie, de digitale transformatie, de sociale inclusie en de circulaire economie.

Dit betekent dat overheidsopdrachten kansen bieden voor ondernemingen die willen innoveren en zich willen onderscheiden op het vlak van duurzaamheid. Door mee te dingen naar een overheidsopdracht kunt u uw expertise tonen, uw referenties uitbreiden en uw concurrentievoordeel vergroten. Bovendien kunt u profiteren van de samenwerking met andere partners, zoals onderzoeksinstellingen, kenniscentra of andere bedrijven, die betrokken zijn bij complexe of multidisciplinaire projecten.

Een voorbeeld van een sector die kansen krijgt om te innoveren dankzij overheidsopdrachten is de ICT-sector. De overheid heeft immers nood aan digitale oplossingen om haar dienstverlening te verbeteren, haar processen te optimaliseren en haar data te beheren. Denk bijvoorbeeld aan projecten zoals e-government, e-health, e-learning, e-invoicing, cybersecurity, cloud computing en artificiële intelligentie. Volgens Agoria vertegenwoordigen digitale overheidsopdrachten ongeveer 10% van de totale ICT-markt in België.

3. Overheidsopdrachten kunnen uw reputatie en netwerk versterken

Een ander voordeel van overheidsopdrachten is dat ze uw reputatie en netwerk kunnen versterken. Door een overheidsopdracht uit te voeren kunt u immers uw zichtbaarheid vergroten, uw geloofwaardigheid verhogen en uw referenties uitbreiden. U kunt zo uw naamsbekendheid vergroten bij potentiële klanten, leveranciers of investeerders.

Bovendien kunt u door een overheidsopdracht uit te voeren uw netwerk uitbreiden met andere actoren die betrokken zijn bij het project. U kunt zo nieuwe contacten leggen met andere ondernemingen, overheden of organisaties die actief zijn in uw sector of domein. U kunt zo nieuwe samenwerkingsverbanden aangaan of nieuwe opportuniteiten creëren voor toekomstige projecten.

Een voorbeeld van een sector die haar reputatie en netwerk kan versterken door overheidsopdrachten is de architectuursector. De overheid is een belangrijke opdrachtgever voor architectenbureaus, die betrokken zijn bij het ontwerpen van openbare gebouwen of ruimtes die esthetisch, functioneel en duurzaam moeten zijn. Door een overheidsopdracht uit te voeren kunnen architecten hun creativiteit tonen, hun portfolio uitbreiden en hun relaties onderhouden met andere professionals zoals ingenieurs, aannemers of stedenbouwkundigen.

4. Overheidsopdrachten kunnen uw concurrentiepositie verbeteren

Een van de voordelen van overheidsopdrachten is dat ze uw concurrentiepositie kunnen verbeteren. Door mee te dingen naar een overheidsopdracht kunt u uw expertise en referenties aantonen, uw naamsbekendheid vergroten en uw netwerk uitbreiden. Bovendien kunt u profiteren van de stabiliteit en betrouwbaarheid van de overheid als klant. Overheidsopdrachten kunnen ook een bron van innovatie zijn, als u nieuwe oplossingen kunt aanbieden die aansluiten bij de behoeften van de overheid.

Overheidsopdrachten zijn er voor alle sectoren, van bouw tot ICT. Zo kunt u als bouwbedrijf meedingen naar opdrachten voor het ontwerpen, bouwen of renoveren van openbare gebouwen, wegen, bruggen of andere infrastructuur. Als architect kunt u uw creativiteit en visie tonen bij het vormgeven van publieke ruimtes, monumenten of landschappen. Als ICT-bedrijf kunt u inspelen op de digitale transformatie van de overheid, door bijvoorbeeld software, hardware, cloud-diensten of cyberveiligheid te leveren.

5. Overheidsopdrachten zijn toegankelijker dan u denkt

Een andere reden om overheidsopdrachten te volgen is dat ze toegankelijker zijn dan u misschien denkt. De overheid wil namelijk een eerlijke en transparante markt creëren, waarbij alle ondernemingen gelijke kansen krijgen om mee te dingen naar een opdracht. Daarom moet de overheid in de meeste gevallen haar opdrachten openbaar maken.

Bovendien zijn er verschillende procedures mogelijk voor het plaatsen van een overheidsopdracht, afhankelijk van het type en de waarde van de opdracht. Zo zijn er openbare procedures, waarbij elke geïnteresseerde onderneming een offerte kan indienen, en niet-openbare procedures, waarbij de overheid eerst een selectie maakt van geschikte kandidaten. Er zijn ook onderhandelingsprocedures, waarbij de overheid zelf een aantal ondernemingen aanschrijft zonder de opdracht bekend te maken. Daarnaast zijn er specifieke procedures zoals concurrentiegerichte dialoog en innovatiepartnerschap, waarbij de overheid samen met de ondernemingen op zoek gaat naar de beste oplossing voor een complexe opdracht.

Besluit

Overheidsopdrachten zijn een interessante opportuniteit voor veel bedrijven, ongeacht hun grootte of sector. Door op de hoogte te blijven van de overheidsopdrachten in uw sector kunt u uw concurrentiepositie verbeteren en toegang krijgen tot een grote en stabiele markt. Bovendien zijn overheidsopdrachten toegankelijker dan u denkt, dankzij de verschillende procedures en platforms die beschikbaar zijn. Wilt u meer weten over hoe u succesvol kunt meedingen naar een overheidsopdracht? Neem dan contact op met ons team van experts bij TenderWolf. Wij helpen u graag verder!

Schrijf je in en ontvang alle updates

Deze gegevens worden niet met derden gedeeld.

Alle plaatsingsprocedures voor overheidsopdrachten in België uitgelegd

Voor wie biedt dit waarde? Bidmanagers en bedrijven die in België op overheidsopdrachten willen inschrijven. In dit stuk krijg je een helder overzicht van alle procedures, opgesplitst in éénstaps en tweestaps, met de belangrijkste voor- en nadelen per type.

Éénstapsprocedures: iedereen mag meteen offreren

Bij éénstapsprocedures dienen alle inschrijvers in één keer een volledige offerte in. Er is geen aparte selectiefase vooraf.

Openbare procedure

Iedereen mag intekenen. Vaak gebruikt voor opdrachten met een brede markt.

VOPMVB (vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking)

Na publicatie mag iedereen een offerte indienen; de aanbestedende overheid kan nadien onderhandelen.

OPZB (onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking)

Uitzonderingsregime voor wettelijk bepaalde gevallen (bv. dwingende spoed, exclusieve rechten, mislukte eerdere procedure, bijkomende leveringen/diensten/werken). Waar mogelijk worden minstens drie ondernemingen geraadpleegd.

Tweestapsprocedures: eerst selectie, dan offertes

Hier verloopt het in twee fasen: eerst kandidaatstelling en selectie; daarna mogen enkel de geselecteerden een (definitieve) offerte indienen.

Niet-openbare procedure (restricted)

Na de selectiefase mogen enkel de gekozen kandidaten offreren.

Mededingingsprocedure met onderhandeling (MPMO)

Na selectie volgen één of meerdere onderhandelingsrondes. Geschikt wanneer de behoefte niet volledig “kant-en-klaar” is.

Concurrentiegerichte dialoog

Na selectie gaat de overheid in dialoog met kandidaten om de oplossing mee te definiëren; daarna volgen finale offertes. Ideaal bij complexe projecten (bv. grote IT of infrastructuur).

Innovatiepartnerschap

Voor de ontwikkeling én aankoop van een nog niet-bestaande oplossing.

Varianten en instrumenten

Voor- en nadelen in één oogopslag

Wil je een visuele tabel? Plak dan de “Embed”-code onderaan in een Webflow Embed-blok.

Conclusie voor bidmanagers

Kies je strategie in functie van de complexiteit en maturiteit van de behoefte. Eenvoudige en courante opdrachten lopen vaak via openbaar of VOPMVB. Voor complexe of innovatieve projecten kom je sneller uit bij MPMO, concurrentiegerichte dialoog of innovatiepartnerschap.

Tip: begin altijd met de vraag: “Hoe complex is de behoefte?” Hoe hoger de complexiteit, hoe waardevoller procedures met dialoog/onderhandeling worden.

Wil je efficiënter kansen spotten en opvolgen? Ontdek hoe TenderWolf bidmanagers helpt met realtime tenderalerts, AI-analyses en pipeline-opvolging.