Overheidsopdrachten zijn contracten die de overheid sluit met private of publieke partijen voor de levering van goederen, diensten of werken. De overheid moet bij het plaatsen van overheidsopdrachten rekening houden met een aantal regels en procedures om de mededinging te bevorderen, de transparantie te verzekeren en de beste prijs-kwaliteitverhouding te bereiken.
Een van de belangrijkste aspecten van overheidsopdrachten is het onderscheid tussen nationale en Europese opdrachten. Dit hangt af van de waarde van de opdracht en de sector waarin de opdracht wordt geplaatst. Als de waarde van de opdracht hoger is dan een bepaald drempelbedrag, dan is de opdracht onderworpen aan het Europese regime. Dit betekent dat de opdracht bekendgemaakt moet worden in het Publicatieblad van de Europese Unie en dat de opdrachtgever zich moet houden aan de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Deze richtlijnen bevatten onder meer regels over de keuze van de plaatsingsprocedure, de selectie- en gunningscriteria, de termijnen en de rechtsbescherming.
De plaatsingsprocedure is de manier waarop de opdrachtgever de opdracht toewijst aan een geschikte kandidaat of inschrijver. Er zijn verschillende soorten plaatsingsprocedures, zoals de openbare procedure, de niet-openbare procedure, de onderhandelingsprocedure, de mededingingsprocedure met onderhandeling, de concurrentiegerichte dialoog en de innovatiepartnerschap. Elke procedure heeft zijn eigen voor- en nadelen, afhankelijk van de aard en de complexiteit van de opdracht. De opdrachtgever moet de meest geschikte procedure kiezen op basis van een aantal criteria, zoals de omvang van de markt, de mate van concurrentie, de noodzaak van voorafgaande dialoog, de vertrouwelijkheid en de spoedeisendheid.
De uitslag van de aanbesteding is de beslissing van de opdrachtgever om de opdracht al dan niet te gunnen aan een bepaalde kandidaat of inschrijver. De opdrachtgever moet deze beslissing motiveren en meedelen aan alle betrokken partijen. De opdrachtgever moet ook een wachttermijn in acht nemen voordat hij de opdracht definitief kan sluiten met de gekozen partij. Deze wachttermijn geeft de andere partijen de kans om eventueel een beroep in te stellen tegen de gunningsbeslissing bij de bevoegde rechter.
Overheidsopdrachten zijn een belangrijk instrument voor de overheid om haar beleidsdoelstellingen te realiseren en om de economie te stimuleren. Daarom is het essentieel dat de overheid op een efficiënte, effectieve en eerlijke manier overheidsopdrachten plaatst. Om dit te bereiken, moet de overheid zich niet alleen houden aan de wetgeving, maar ook gebruik maken van de beschikbare online tools en platformen, waar de overheid en de ondernemingen elektronisch kunnen communiceren en documenten kunnen uitwisselen over overheidsopdrachten.
